Baardsaki
Chiropotes satanas
foto gemaakt in Apenheul Apeldoorn 03-06-2025
Baardsaki Chiropotes satanas
De baardsaki, wetenschappelijk bekend als Chiropotes satanas, is een apensoort die tot de familie van de saki's en titi's behoort. Deze apensoort is inheems in het noordoosten van het Amazonegebied, specifiek in de staten Pará en Maranhão in Brazilië. Zijn leefgebied bestaat voornamelijk uit dichte, vochtige tropische wouden. De baardsaki is direct herkenbaar aan zijn lange, zwarte en dichte vacht, zijn imposante 'baard' die uit lange haren bestaat die onder de kin en op de wangen groeien, en een dichte haardos die op de kruin een soort kapje vormt. De staart is lang en borstelig en wordt vaak gebruikt als balansinstrument bij het springen door de bomen. De handen en voeten zijn relatief groot en sterk, en helpen de aap om vruchten, noten en zaden te kraken. Hun dieet is voornamelijk frugivoor, wat betekent dat ze zich vooral voeden met vruchten en zaden, waaronder veel zaden van harde vruchten die andere apen niet kunnen openen. Dit maakt de baardsaki tot een belangrijke verspreider van zaden in zijn ecosysteem. De lichaamslengte van de baardsaki is ongeveer 40-50 centimeter, met een staart die vaak nog langer is.
Wat betreft vergelijkbare soorten, wordt de baardsaki vaak verward met andere apensoorten in zijn familie, met name de verwante saki's. De Witte baardsaki (Chiropotes albinasus) is een van de meest vergelijkbare soorten. Deze heeft echter een opvallende witte of lichtgekleurde neus en snuit die scherp contrasteert met zijn donkere vacht. De Rode rug saki (Chiropotes chiropotes) heeft een opvallend rode of roodbruine rug en schouders, wat een duidelijk verschil is met het volledig zwarte lichaam van de baardsaki. Het is ook mogelijk om de baardsaki te verwarren met de Zwarte brulaap (Alouatta caraya) vanwege de donkere vacht, maar de brulaap is groter, heeft een kortere snuit en mist de kenmerkende baard. De baard en het kuifje van de baardsaki zijn unieke kenmerken binnen zijn verspreidingsgebied en maken hem relatief gemakkelijk te onderscheiden.
De huidige status van de baardsaki is helaas zorgwekkend. De Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) classificeert de soort als 'Bedreigd' (Endangered). De belangrijkste bedreigingen voor de baardsaki zijn de grootschalige ontbossing en de fragmentatie van zijn leefgebied als gevolg van landbouw, houtkap en de aanleg van wegen. Dit heeft geleid tot een aanzienlijke afname van de populatie. Bovendien vormt de jacht een lokale bedreiging. Het voortbestaan van de baardsaki is sterk afhankelijk van beschermingsmaatregelen, zoals het instellen van natuurreservaten en het tegengaan van illegale ontbossing. Het beschermen van de resterende tropische bossen is van cruciaal belang voor het voortbestaan van deze unieke apensoort.
Deze soort heb ik het laatst in Apenheul gezien en gefotografeerd op 03-06-2025.
Deze soort is ook bekend onder de naam(en) Satansaap
Deze soort heb ik gezien in | Apenheul
